Update 29-09-2023
Voortgang ontwikkeling scholing Post HBO assistent somnoloog.
Het is al weer een tijd geleden dat wij als werkgroep iets van ons hebben laten horen. Maar stil gezeten hebben we zeker niet. De afgelopen tijd zijn er ontwikkelteams geformeerd voor de verschillende onderdelen van de opleiding. De mensen in deze ontwikkelteams zijn professionele zorgverleners binnen de slaapgeneeskunde (Somnologen en Somnotechnologen) en worden begeleidt in hun ontwikkelwerkzaamheden door medewerkers van de LOI. De ontwikkelteams hebben inmiddels het ontwerp van de verschillende onderdelen binnen de opleiding in leer- & toetsplannen uitgewerkt. Op dit moment zijn wij bezig met het ontwikkelen van de daadwerkelijke onderwijsproducten, waaronder leerstof en studie activiteiten die de theoretische kennis behandelen (diverse slaapstoornis), praktische opdrachten (o.a. het beoordelen van PSG/ uitlezingen van PAP therapie), aanvullende verdieping in de vorm van filmpjes en multimedia en de verschillende toetsen die moeten worden gemaakt. Als dit is afgerond zal de LOI deze materialen opvoeren in een digitale scholing.
Dit alles neemt, zoals jullie bemerkt hebben, behoorlijk tijd in beslag. Het is veel uitzoek- en ontwikkelwerk. Weet dat de medewerkers in de ontwikkelteams dit naast hun normale werkzaamheden uitvoeren.
De opleiding zal uiteindelijk voorzien in een breed aanbod van kennis en kunde die nodig is voor een post-HBO professional in de slaapgeneeskunde; kennis van de verschillende slaapstoornissen, in zowel het theoretische als het praktische deel van de uit te voeren slaaponderzoeken, het begeleiden van CPAP/BiPAP therapie en het slaaphygiënisch /life-style spreekuur met motivational interview bekwaamheden. De leidraad van de opleiding wordt het handboek ‘Sleep and sleepdisorders’ (Verbraecken et al, 2020) gebruikt . De opleiding is verdeeld in 6 modules en de verwachte opleidingsduur is 10 maanden. Studenten hebben maximaal 20 maanden om de opleiding af te ronden en kunnen binnen dit tijdsbestek de modules doorlopen op hun eigen tempo. De toelatingseis is minimaal HBO niveau in de zorg met een werkplek binnen de slaapzorg en/ of mogelijkheden om stages te kunnen lopen bij een slaapcentrum. Toelating voor medewerkers met MBO-4 vooropleiding worden nog verder uitgewerkt. Hieronder een kort inzicht van de verschillende modulen.
Module 1: Insomnie en hypersomnie
In deze module maken studenten kennis met verschillende insomnie en hypersomnie stoornissen, leren zij zelfstandig relevante diagnostiek (scoren slaap/hypnogram) uit te voeren en te analyseren gericht op deze stoornissen en patiënten met de insomnie en hypersomnie stoornissen te behandelen door middel van leefregel- en gedragsadviezen.
Module 2: Gespreksvoering met de cliënt
In deze module leren studenten de hulpvraag van een patiënt te verhelderen en verschillende gesprekstechnieken toe te passen die hen kunnen ondersteunen bij het bevorderen of handhaven van het sociaalmaatschappelijk functioneren van de patiënt.
Module 3: Slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen
In deze module maken studenten kennis met verschillende slaapgerelateerde obstructieve en centrale ademhalingsstoornissen, het hypoventilatiesyndroom en co-morbide respiratoire aandoeningen, leren zij zelfstandig relevante diagnostiek uit te voeren en te analyseren gericht op deze stoornissen en aandoeningen en patiënten met slaapgerelateerde obstructieve en centrale ademhalingsstoornissen, hypoventilatiesyndroom en co-morbide respiratoire aandoeningen te behandelen door middel van onder andere het geven van voorlichting, het aanmeten van PAP maskers en het opstellen van rapportages op basis van uitdraaien van de apparatuur en het verstrekken van slaap hygiënische adviezen.
Module 4: Parasomnie en slaapgerelateerde bewegingsstoornissen
In deze module maken studenten kennis met verschillende parasomnieën en slaapgerelateerde bewegingsstoornissen, leren zij zelfstandig relevante diagnostiek uit te voeren en te analyseren gericht op deze aandoeningen en stoornissen en patiënten met parasomnieën en slaapgerelateerde bewegingsstoornissen te behandelen door middel van slaap hygiënische adviezen leefregel- en gedragsadviezen.
Module 5: Circadiane Ritmiekstoornissen
In deze module maken studenten kennis met verschillende circadiane ritme slaap-waak stoornissen, leren zij zelfstandig relevante diagnostiek uitvoeren en analyseren gericht op deze stoornissen (actigrafie, slaapdagboek), de bevindingen presenteren tijdens intercollegiaal overleg en patiënten behandelen door middel van het geven van voorlichting en advies over onder andere voeding, beweging, timing van licht en donker, DLMO (dim light melatonin onset) , slaap hygiëne en medicatie (bijv. melatonine).
Module 6: Slaapstoornissen bij kinderen en verstandelijk beperkten
In deze module maken studenten kennis met ongecompliceerde veelvoorkomende slaapstoornissen bij kinderen en slaapproblemen en stoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking, leren zij resultaten van relevante diagnostiek bij kinderen te analyseren en patiënten (zowel kinderen als verstandelijk beperkten) te behandelen door middel van het geven van voorlichting en advies over onder andere het slaapdagboek, medicatiegebruik, gedragspatronen en slaap hygiëne.
Als alles volgens plan gaat verlopen verwachten wij de medio 2024 de eerste studenten te kunnen laten starten.
————————————————————————-
17-03-2022
Het draagvlak voor deze opleiding bleek uit de enquête die via de SVNL is gehouden onder arts somnologen (longartsen, neurologen, KNO-artsen, psychologen), VS-ers en PA-ers. Van de 95 respondenten bleek dat het huidige aanbod onvoldoende is (55% onvoldoende en 25% ten dele voldoende) en er een wens bestond tot een landelijke opleiding (66%).
De complete enquête resultaten en de eerdere enquête resultaten (2019) uit de doelgroep (laboranten en verpleegkundigen) zijn in het beroepsprofiel bijgevoegd, welke hier te vinden is.
Inmiddels staan de kaders van de opleiding en we hebben op elk gebied professionals uit het werkveld bereid gevonden hun expertise in te zetten om een mooie en complete opleiding neer te zetten.
De volgende punten staan inmiddels vast:
1. Naam.
Na uitgebreid overleg met het werkveld, en met instemming van de SNVL, is besloten tot de naam Assistent Somnoloog. De eigen functienaam blijft bestaan, dus men wordt KNF-laborant/Ass. Somnoloog, Longfunctieanalist/Ass. Somnoloog of Verpleegkundig(e) (Specialist)/Ass. Somnoloog.
2. Functietaken en verantwoordelijkheden.
Deze worden uitvoerig beschreven in het beroepsprofiel.
In grote lijnen is de student na de opleiding bekwaam in
– het theoretische gedeelte van de verschillende slaapstoornissen,
– zowel het theoretische achterrgronden als de praktische uitvoer van de diverse slaaponderzoeken
– het begeleiden van CPAP en BiPAP therapie en het slaaphygiënisch/life-style spreekuur.
De taken die de Assistent Somnoloog daadwerkelijk gaat uitvoeren zijn in overleg met de afdeling waar hij/zij werkt.
3. Invulling opleiding.
De opleiding voorziet in een breed aanbod van kennis en kunde die nodig is voor een post-HBO professional in de slaapgeneeskunde. De leidraad van de opleiding wordt het boek ‘Slaap en slaapstoornissen’ (Verbraecken et al, 2014). Deze wordt waar nodig aangevuld met extra lesstof, wetenschappelijke artikelen, beeldmateriaal en praktische oefening met de scoring van slaaponderzoeken. De lesstof is ingedeeld naar de verschillende slaapstoornissen (in modules). Daarnaast komt er een module ‘Motiverende gespreksvoering’. De kracht van de opleiding is het combineren van kennis en kunde uit de verschillende invalshoeken van de slaapgeneeskunde.
4. Duur.
De verwachte opleidingsduur is 12 maanden. Een student krijgt echter de mogelijkheid om de opleiding
in maximaal 2 jaar af te ronden. Instromen kan op elk gewenst moment van het jaar. Er worden geen klassen geformeerd. Een student doorloopt de opleiding op zijn eigen tempo en op de door hem zelf gewenste plaats.
5. Toelating.
Minimaal HBO niveau in de zorg. Eisen aan de werkplek en toelating voor medewerkers met MBO-4 vooropleiding worden nog verder uitgewerkt.
6. Kosten.
De kosten van de opleiding zijn beraamd tussen €3.000,- en €3.500,-.
7. Medisch inhoudelijke verantwoording.
De opleiding wordt ondersteund door de SVNL en uitgevoerd door LOI Hogeschool.
Op dit moment zijn we bezig de Leer-en Toetsplannen vorm te geven. Dit wordt gedaan door 20 professionals (artsen/somnologen, PA-ers/somnologen, long- en KNF- laboranten/somnotechnologen, verpleegkundig specialisten) onder aansturing van de LOI en de werkgroep.
Afhankelijk van het proces hopen we in de loop van 2023 de eerste studenten te kunnen verwelkomen.
Namens de werkgroep,
Jacky Gehring
Laurien Teunissen
Sandy de Bruin
Ina Warnaar
Iris Knottnerus
Jerryll Asin